1.Nhìn từ gốc độ lý luận: ý thức tôn trọng nhân dân của Bác - xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

Năm 2019, là năm kỷ niệm tròn 50 năm thực hiện Di chúc của Người (1969 - 2019), trong chuẩn mực đạo đức cách mạng và trong Di chúc (1969) Bác để lại cho chúng ta, Bác luôn đòi hỏi mọi cán bộ, đảng viên “Phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của nhân dân”. Ðó là triết lý nhân sinh của Người. Chuyển kể rằng: “Một cán bộ Văn phòng Phủ Chủ tịch - nay là Văn phòng Chủ tịch nước kể lại: Một lần, có đồng chí đó gọi điện thoại cho địa phương tự xưng danh tôi ở trên Phủ Chủ tịch đây. Bác Hồ đứng gần đó, xong cuộc đàm thoại, Bác nhắc: Chú không được nói mình ở trên Phủ Chủ tịch. Bác và chú không ở trên ai cả, mình chỉ là người làm việc cho dân. Ý thức tôn trọng nhân dân trong đạo đức Hồ Chí Minh chỉ đơn giản là vậy, phong cách tôn trọng Nhân dân của Bác được thể hiện ở nhiều khía cạnh, đơn giản trong một câu nói nhưng cũng đã thể hiện được tính cách“ Tôn trọng Nhân dân” của Người. Hàng trăm lần Bác đi về cơ sở, nói theo cách của Bác - đơn thuần là trở về nhà - về với dân; Bác đến với Nhân dân là để lắng nghe và thấu hiểu, thấu cảm tâm tư nguyện vọng của mọi tầng lớp Nhân dân từ miền ngược, miền xuôi, từ nông thôn, thành thị. Bác lắng nghe tiếng nói của Nhân dân, hiểu được lòng Nhân dân vì vậy mọi người thẳng thắn nói hết những suy nghĩ trăn trở của mình với Bác, Bác có đủ thông tin, có cơ sở để giải quyết nguyện vọng, kiến nghị chính đáng này. Đó cũng là một cách thể hiện khác về ý thức tôn trọng nhân dân, chú ý lắng nghe - sẵn sàng tiếp thu những phê bình của Nhân dân, góp ý những việc điều hành lãnh đạo Chính phủ, đó là tôn trọng Nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người.

2. Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri (đi từ lý luận việc học tập theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh vận dụng thực tiễn công việc)

Sơ lược về đặc điểm tình hình Chi bộ 1: tổng số đảng viên Chi bộ 1 là 07 đảng viên thuộc 02 bộ phận đó là Văn phòng HĐND và Ban pháp chế HĐND thành phố. Trong đó Văn phòng có giao nhiệm vụ tham mưu, giúp việc Thường trực HĐND thành phố về tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri trình kỳ họp thường lệ của HĐND thành phố; việc tiếp nhận, tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị của cử tri được tổng hợp đầy đủ, kịp thời báo cáo Thường trực HĐND chuyển đến UBND chỉ đạo các ngành nghiêm túc thực hiện.

Thực trạng kết quả thực hiện việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri thời gian qua

- Mặt được : tính đến thời điểm giám sát thì cơ bản đều trả lời đầy đủ các ý kiến, kiến nghị theo thẩm quyền, đảng viên được giao nhiệm vụ luôn chủ động nắm bắt thông tin từ Hội nghị tiếp xúc cử tri từ báo cáo của 09 tổ đại biểu HĐND thành phố, từ hoạt động tiếp công dân để kịp thời xây dựng dự thảo báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri trước và sau các kỳ họp HĐND thành phố đúng thời gian quy định; rà soát, trích lọc những ý kiến, kiến nghị trùng lắp đã được giải quyết tại các kỳ họp trước đưa vào từng phụ lục riêng giúp đại biết HĐND nắm, biết nội dung nào đã được các ngành giải quyết để thông tin đến cử tri; những ý kiến, kiến nghị thuộc thẩm quyền địa phương và Trung ương tham mưu báo cáo lãnh đạo có văn bản chuyển theo thẩm quyền từng cấp (Trung ương, địa phương)  xem xét giải quyết và có chế độ thông tin, báo cáo đến Thường trực HĐND thành phố những kiến nghị đã được giải quyết; đồng thời, tổng hợp đưa vào phụ lục danh mục những ý kiến đã được xem xét giải quyết tại các kỳ họp để cung cấp đến đại biểu HĐND làm cơ sở thông tin lại cử tri. Đây là những điểm mới nâng cao chất lượng tham mưu của đảng viên chi bộ 1 đã tham mưu thực hiện trong năm qua, tính đến thời điểm này tỷ lệ ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri đạt kết quả 99,8%. Như vậy, “xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri” thực sự hiệu quả, không mang tính hình thức thì công tác tham mưu này không dừng lại ở kết quả tổng hợp báo cáo, kết quả giải quyết mà phải đánh giá được chất lượng của kết quả giải quyết, không giải quyết mang tính chung chung, muốn vậy phải sớm rà soát, phân loại theo từng tiêu chí và từng lĩnh vực góp phần ngày càng nâng cao chất lượng xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri, đảm bảo lòng tin của cử tri đối với đại biểu nhân dân và cơ quan dân cử, đó là tôn trọng Nhân dân. Qua đó, tinh thần trách nhiệm của các sở, ban, ngành chức năng về việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri từng bước được nâng lên, các cơ quan, đơn vị đã chủ động xem xét, giải quyết, trên 90% gửi báo cáo đúng thời gian quy định. Nói theo cách của Bác - tôn trọng nhân dân là tôn trọng những ý kiến Nhân dân góp trong tham gia xây dựng chính quyền, đóng góp cho những chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, góp phần xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Việc tổng hợp trung thực, khách quan (đầy đủ, cụ thể, rõ ràng) là cơ sở, giúp các cơ quan đơn vị, địa phương các cấp tiếp thu, rút kinh nghiệm, kịp thời khắc phục sữa chữa góp phần phục vụ tốt công tác quản lý nhà nước ở địa phương đối với ngành, lĩnh vực được phân công. Trước và sau các kỳ họp HĐND thành phố, đảng viên Chi bộ được phân công chủ động tổng hợp đầy đủ, theo dõi kết quả giải quyết và cung cấp văn bản kịp thời đến đại biểu HĐND thành phố, Tổ đại biểu HĐND thành phố về những nội dung được giải quyết để thông tin đến cử tri kịp thời; đồng thời, còn tham mưu đ/c Phó Chủ tịch HĐND thành phố - chủ trì phiên họp giám sát về kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri nhằm hạn chế đến tỷ lệ thấp những ý kiến cử tri kiến nghị chưa được giải quyết (trung bình 06 tháng/ 1 lần) trước và sau kỳ họp thường lệ thì rà soát cập nhật bổ sung để tham mưu lãnh đạo về kết quả thực hiện việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri do Tổ rà soát thực hiện (Tổ trưởng - đ/c Nguyễn Thị Hồng Yến chủ trì), đây là công việc góp phần nâng cao chất lượng công tác này từ thực trạng nhiều năm qua được lãnh đạo đánh giá cao; giám sát việc giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri là một trong những biện pháp kịp thời phát hiện tháo gỡ những tồn tại, bất cập trong  quá trình tổ chức thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước. Từ đó kiến nghị đến cơ quan có thẩm quyền giải quyết đảm bảo đúng quy định, đáp ứng được nguyện vọng của cử tri.

- Mặt hạn chế: mặc dù kết quả xử lý kiến nghị ngày càng hiệu quả hơn cả về số lượng và chất lượng; tỷ lệ ý kiến trùng lắp khá cao do cử tri vẫn tiếp tục phản ánh nguyên nhân vì một số ý kiến, kiến nghị cần công tác phối hợp của các cấp, các ngành mới giải quyết dứt điểm hoặc cần lộ trình thực hiện, thời gian kéo dài cử tri chưa hài lòng; phần nhiều những kiến nghị đều liên quan đến chủ trương, chính sách do chưa thấu hiểu đầy đủ nên cử tri tiếp tục kiến nghị như: chính sách bồi thường, hỗ trợ tái định cư, chính sách tham gia BHYT tự nguyên, công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân thì cần phải có thời gian mới thấy được sự chuyển biến rõ nét,.. Do vậy, để từng bước “xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri” thì mỗi cán bộ, đảng viên phải gần dân, sát dân thường xuyên gặp gỡ Nhân dân, có như vậy mới có điều kiện để nắm sâu, nắm kỹ chất lượng của thông tin, từ đó việc tổng tham mưu đề xuất mới thực sự hiệu quả; bên cạnh đó, vẫn còn một số đơn vị trả lời kiến nghị của cử tri còn mang tính chung chung như: sẽ tiếp thu và điều chỉnh trong thời gian tới nhưng thời gian nào thì chưa cụ thể, việc thực hiện lời hứa còn đại khái qua loa chưa nêu cao tính trách nhiệm trong kết quả thực hiện lời hứa; nhiều vấn đề đã được giải quyết đã thông tin đến đại biểu báo cáo cử tri tuy nhiên vẫn không được Tổ đại biểu tiếp tục đưa vào báo cáo tổng hợp, tỷ lệ ý kiến trùng lắp, không rõ ràng, thông tin chưa cụ thể cũng là một trong những hạn chế nhất định ảnh hưởng đến chất lượng tổng hợp trong thời gian qua mà cụ thể ngay cả khi đại biểu là người ứng cử trên địa phương, địa bàn đó vẫn chưa nắm chắc thông tin cử tri kiến nghị. Muốn tổng hợp tốt, hiệu quả thì ý kiến, kiến nghị phãi cụ thể rõ ràng và đầy đủ tuy nhiên nguồn nhân lực của Văn phòng HĐND thành phố chưa thể đảm đương việc bố trí, phân công cử công chức tham gia cùng với các Tổ đại biểu để nắm chắc thông tin nhưng thực tế hiện nay công tác chủ yếu tổng hợp từ báo cáo của đại biểu HĐND và 09 Tổ đại biểu HĐND, tiếp công dân trực tiếp tại cơ quan do vậy có nhiều nội dung tổng hợp chưa chính xác  thông tin, với ý kiến của cử tri, đại biểu ứng cử trên địa bàn, bên cạnh một số nội dung thuộc thẩm quyền của địa phương nhưng cũng được đại biểu tổng hợp vào báo cáo gửi đến Thường trực HĐND thành phố, việc tổng hợp này được Thường trực HĐND ghi nhận chuyển về cấp có thẩm quyền (địa phương) xem xét giải quyết, cách làm này cũng góp phần làm ảnh hưởng đến thời gian, tiến độ kết quả giải quyết và thông tin đến cử tri sẽ chậm. Thực tế, tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri thông qua các tổ đại biểu còn chung chung, chưa rõ ràng, cụ thể gây khó khăn cho việc tiếp thu, giải quyết. Công tác tuyên truyền, phổ biến, cập nhật thông tin chưa kịp thời, nhiều vấn đề đã giải quyết dứt điểm nhưng cử tri vẫn tiếp tục tiến nghị do chưa nắm bắt thông tin chính xác; thủ trưởng cơ quan một số sở, ngành trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri còn chậm so với thời gian đã quy định; nội dung trả lời còn chung chung, chưa thể hiện đầy đủ tinh thần trách nhiệm, giải pháp thực hiện thiếu tính khả thi; việc tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri qua phân loại của các tổ đại biểu chưa đầy đủ, thậm chí, có tình trạng chưa xác định rõ thẩm quyền giải quyết; việc đôn đốc, theo dõi kết quả giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri mặc dù có thực hiện thường xuyên nhưng kịp thời. Bên cạnh một số nội dung được các cơ quan, đơn vị thông tin, giải trình cụ thể vẫn còn một số cơ quan, đơn vị trả lời còn chung chung, chưa rõ ràng, thiếu đề xuất những giải pháp cụ thể, lộ trình giải quyết; một số nội dung chưa trả lời đầy đủ với nội dung cử tri kiến nghị.

Như vậy để thực hiện “Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri” chú ý việc tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri được tiếp nhận từ các nguồn thông tin như: tiếp công dân định kỳ tại cơ quan, tổng hợp từ Hội nghị TXCT của đại biểu HĐND thành phố thông qua báo cáo các Tổ đại biểu HĐND trước và sau các kỳ họp HĐND, đường dây điện thoại trực tiếp tiếp nhận thông tin tại kỳ họp, để xử lý tốt các dữ liệu thông tin này thật sự hiệu quả cần phải:

- Một là, trung thực trong công tác tổng hợp và thẳng thắn trong tham mưu, đề xuất; kết quả mang lại của việc trung thực trong tham mưu đề xuất là góp phần giải quyết hiệu quả những tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri đặc biệt là những ý kiến mang tính xây dựng, đóng góp vào quá trình điều hành lãnh đạo kinh tế - xã hội của thành phố phải được trân trọng tiếp thu tổng hợp đầy đủ để tham mưu đến lãnh đạo kịp thời; chú trọng quan tâm những kiến nghị bức xúc, chính đáng của cử tri, nhất là những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống như: việc làm, việc đền bù, thu hồi đất đai, an sinh xã hội, công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn XH ở địa phương,… ngược lại hậu quả của việc tham mưu không trung thực sẽ dẫn đến những sai sót trong phán quyết, trong kết luận và quyết định của lãnh đạo, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý, đến kết quả chỉ đạo, điều hành công việc.

- Hai là, nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, nắm chắc các chủ trương chính sách mới ban hành để kịp thời tham mưu đúng – trúng – hiệu quả; chủ động rà soát những kiến nghị theo từng tiêu chí cụ thể: giải quyết dứt điểm hay cần thời gian thực hiện, đã giải quyết chưa, kết quả giải quyết như thế nào, chủ động đôn đốc theo dõi kết quả giải quyết và nắm bắt những kiến nghị chưa được giải quyết, tìm hiểu rõ nguyên nhân, hạn chế mức thấp nhất tỷ lệ bỏ trôi, còn nợ ý kiến của cử tri cũng như kết quả thực hiện việcthực hiện lời hứa của Thủ trưởng các ngành để làm tham mưu đề xuất đến lãnh đạo (cần thiết tổ chức giám sát) kết quả này được thông tin trên báo Cần Thơ, đài PTTH và Trang thông tin điện tử của Hội đồng nhân dân thành phố (http://dbnd.cantho.gov.vn) để bà con cử tri theo dõi, giám sát kết quả thực hiện.

3. Giải pháp trong thời gian tới

Một là, đối với Cấp ủy, cần tạo điều kiện và môi trường để đảng viên chi bộ nhất là đảng viên trẻ tiếp cận thông tin, có môi trường đào tạo kỹ năng chuyên môn, nghiệp vụ, bên cạnh việc tự học tập, tự rèn luyện; từng đảng viên phải xác định rõ thế nào là công bộc của dân, hiểu đúng thì mới hành động đúng mới trân trọng tiếp thu những kiến nghị mà cử tri đóng góp.

Hai là, từng đảng viên nêu cao tinh thần trách nhiệm, liên hệ gắn kết vào vị trí công tác của bản thân, tự xây dựng kế hoạch tu dưỡng rèn luyện đạo đức, công việc, thường xuyên gắn nội dung xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, cụ thể:

+ Đối với đảng viên là vị là lãnh đạo, là đại biểu HĐND phải thường tham gia đầy đủ các Hội nghị TXCT trước và sau các kỳ họp HĐND thành phố để tuyên truyền chủ trương, chính sách đến cử tri; đại biểu phải nắm chắt nắm rõ nắm kỹ nội dung cử tri kiến nghị; tham mưu “kịp thời và hiệu quả, đúng quy định” tức là phải nghiên cứu tốt, phần việc này đòi hỏi phải cộng đồng trách nhiệm của tập thể từ khâu phân loại ý kiến cho đến đề xuất kiến nghị (ví dụ: bà con phản ánh dự án, tuyến đường đó gây ngập ngẹt ảnh hưởng chất lượng cuộc sống thì nên đối chiếu nguồn thông tin này chính xác ở mức độ thế nào? vì để xử lý kiến nghị của Nhân dân thực sự hiệu quả thì cần phải làm rõ dự án này chủ đầu là ai,thuộc thẩm quyền của cấp nào, ngành nào quản lý, dự án này đang ở giai đoạn phân kỳ đầu tư,…) thông tin đầy đủ là cơ sở để thường trực HĐND thành phố xem xét kiến nghị chính xác đến các cấp, các ngành, các địa phương giải quyết; không ngừng nêu cáo tính trách nhiệm của mình với cử tri cụ thể thông tin những vấn đề chủ trương chính sách để cử tri hiểu, theo dõi nắm chặt nguồn thông tin để kiến nghị đúng cơ quan có thẩm quyền, cần thiết đại biểu có quyền yêu cầu hoặc chất vấn hoặc báo cáo về Thường trực HĐND thành phố những vấn đề cử tri tin tưởng, gửi gắm; tăng cường  trách nhiệm của mình khi tiếp nhận thông tin của cử tri, nhất là những vấn đề đã nắm thông tin thì nên cung cấp kịp thời cho cử tri biết.

+ Đối với đảng viên là vị là lãnh đạo, quản lý, là người đứng đầu cần phải tiếp tục rèn luyện phong cách lãnh đạo, nói đi đôi với làm, tạo uy tín vững chắc thực sự trong Nhân dân, làm gương để Nhân dân noi theo; tiền phong, gương mẫu và nhất là có trách nhiệm cao trong công việc; thường xuyên giữ mối liên hệ chặt chẽ với cấp ủy nơi cư trú để kịp thời nắm bắt tư tưởng, tình cảm của Nhân dân.

+ Đối với đảng viên trẻ phải không ngừng tu dưỡng, thường xuyên rèn luyện đạo đức cách mạng, thường xuyên trau dồi kỹ năng tham mưu hiệu quả vào quá trình thực thi nhiệm vụ gắn kết ý thức tôn trọng nhân dân qua tổng hợp, xử lý những kiến nghị, phản ánh của cử tri, hoạt động tiếp công dân thường xuyên tại cơ quan; theo dõi, đôn đốc và tham mưu chặt chẽ việc giải quyết kiến nghị này khi cần thiết đề xuất lãnh đạo tổ chức giám sát kết quả thực hiện lời hứa của Thủ trưởng các cấp, các ngành, các đơn vị.

Như vậy, đảng viên tự xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua mỗi hành động, thái độ gắn vào việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, tôn trọng ý kiến nhân dân qua việc tổng hợp và xử lý những kiến nghị, phản ánh của cử tri;  02 chuyên đề trước đây “Hai tốt - Nghiên cứu tốt, tham mưu tốt” và “Xây dựng ý thức dân chủ trong đảng viên” vì “Nghiên cứu tốt, tham mưu tốt” chi bộ đã được đ/c Nguyễn Phương Thủy và đ/c Nguyễn Thị Hồng Yến báo cáo tại các kỳ sinh hoạt chuyên đề tháng trước,  đây cũng là một phương thức trong Xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri. Tham mưu tốt, và Xây dựng dân chủ thực sự thì ý kiến của cử tri sẽ không bị sót, kiến nghị sẽ không bị trôi và từ đó kết quả xử lý, giải quyết sẽ được dứt điểm, chất lượng giải quyết hiệu quả không day dưa kéo dài; Như vậy tích cực và chủ động nghiên cứu, cập nhật kiến thức trước hết hình thành cho mình ý thức tôn trong Nhân dân trong tư tưởng suy nghĩ và sau đó để biến thành hành động qua việc thực hiện nhiệm vụ được giao trân trọng từng ý kiến đóng góp của cử tri để tổng hợp đầy đủ; đảng viên chi bộ mình nhất là đảng viên trẻ phải tự rèn luyện xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân, phải thực sự “dân chủ” khách quan thì chúng ta mới tổng hợp đầy đủ những kiến nghị, phản ánh của cử tri chuyển tải đến được các cấp các ngành; trong sinh hoạt phải giữ được lối sống lành mạnh, gần dân, sát dân, tham gia đầy đủ, tích cực các hoạt động của khu dân cư nơi mình sinh sống để kịp thời nắm bắt thông tin đầy đủ, từ đó công tác tham mưu mới thực sự khoa học và hiệu quả hơn.

Ba là, đối với Báo Cần Thơ, Đài PTTH thành phố phải thông tin, cập nhật, phản ánh kịp thời, đầy đủ tăng thời lượng phát sóng hợp lý để những chủ trương chính sách do HĐND thành phố quyết nghị ban hành thực sự được lan truyền sâu rộng đến mọi cử tri, thông tin đến cử tri những vấn đề kiến nghị đã được Thủ trưởng các cấp, các ngành giải quyết và những vấn đề cử tri quan tâm bức xúc, nhất là tiến độ của các dự án quy hoạch làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người dân xung quanh, việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của người dân ở khu dân cư, khu tái định cư phản ảnh nhiều kỳ họp; hiệu quả chất lượng công tác chỉ đạo điều hành của Ủy ban nhân dân thành phố, kết quả chất lượng hoạt động giám sát của Tổ đại biểu HĐND, Thường trực HĐND thành phố và đại biểu HĐND thành phố.

Tóm lại: xây dựng ý thức tôn trọng Nhân dân nói chung và “xây dựng ý thức tôn trọng nhân dân qua tổng hợp và xử lý những ý kiến, kiến nghị, phản ánh của cử tri” trong từng đảng viên Chi bộ 1 nói riêng và Đảng bộ Văn phòng HĐND thành phố nói chungsẽ tạo động lực to lớn góp phần vào công cuộc đổi mới, xây dựng tổ chức Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, củng cố hệ thống chính trị giai đoạn hiện nay ngày càng vững mạnh./.