Đúng là đi hội. Gần như Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang, xa như Cà Mau, Sóc Trăng, từng đoàn học sinh tập trung từ sáng sớm và vây kín các khu vực tư vấn, các gian giới thiệu, háo hức nhận những tờ rơi, tài liệu và cả bong bóng đủ màu đại diện của các trường. Ngày hội do báo Tuổi Trẻ, Bộ GD-ĐT, Trường ĐH Cần Thơ và Sở GD-ĐT TP Cần Thơ phối hợp tổ chức với sự đồng hành của Tập đoàn Vingroup.

Mỗi câu hỏi một câu trả lời

“Tự tin, tự biết mình, mong mỏi tìm ra lối đi của chính mình” là nhận xét của các thầy cô trong ban tư vấn với các học sinh miền Tây. “Em đang học chuyên khối A, em muốn thi ngành kỹ thuật vật liệu vì tương lai của ngành ở VN, nhưng công việc sau này có phù hợp với giới nữ không?”, câu hỏi của Ngọc, học sinh Trường THPT chuyên Nguyễn Thị Minh Khai (Sóc Trăng), gây nhiều hứng khởi cho các thầy đến từ những trường thuộc khối kỹ thuật. “Được, ngành học không phân biệt giới tính, thậm chí có khi vì là nữ, em sẽ tìm ra được một loại vật liệu mới khác cái chúng tôi tìm” - các thầy thay nhau trả lời.

“Thế còn em, em muốn học ngành ôtô?” - một bạn nữ khác hỏi. Trả lời: “Càng tốt nữa. Cam kết của chúng tôi trong hợp tác đào tạo và việc làm với các nước, các hãng ôtô lớn là phải tăng lượng sinh viên nữ của khoa này”. “Em thích học ngành xây dựng nhưng lại không có năng khiếu vẽ?”. Trả lời: “Ngành xây dựng chủ yếu là vẽ kỹ thuật, nên nếu em có óc tưởng tượng và tư duy chính xác thì sẽ học được, năng khiếu vẽ mỹ thuật không bị đặt nặng trong ngành này”. “Em mơ ước được làm bác sĩ, học cũng khá nhưng em lại sợ máu...”. Trả lời: “Em có thể chọn ngành nội khoa, sẽ không phải tiếp xúc với máu nhiều. Tuy nhiên nếu đủ ước mơ, em sẽ khắc phục được nỗi sợ của mình”. “Học lực của em chỉ ở mức trung bình”. Trả lời: “Muốn thực hiện được ước mơ thì phải đầu tư. Hãy cố gắng học. Nếu cố gắng chưa đủ để vào được đại học, hãy học cao đẳng, trung cấp, rồi sẽ có cơ hội để học lên. Chọn được đúng ngành mình ưa thích thì các em sẽ tiến bộ”...

Câu hỏi nào cũng được nhận một câu trả lời truyền kinh nghiệm, truyền nhiệt huyết, truyền cảm hứng. Cơ hội đang có cho tất cả. Rất nhiều bạn thổ lộ sẽ chọn các ngành nông ngư nghiệp, công nghệ sinh học vì “đã quen với con cá, con tôm, cây lúa, thửa ruộng, dòng sông từ nhỏ rồi”, và cảm hứng lại được truyền ngược từ người hỏi tới người trả lời. Các thầy cô vui lắm: “Ở miền Tây mà chọn học nông nghiệp, thủy hải sản, sinh học, môi trường thì còn gì bằng. Tỉ trọng xuất khẩu của các sản phẩm này là lớn nhất và sẽ luôn là lớn nhất, nhu cầu việc làm của các ngành này ngày càng lớn trong tương lai. Được đào tạo và học tập tốt, các bạn sẽ phục vụ một cách hiệu quả nhất cho quê hương mình”. Đài truyền hình Hậu Giang chọn khu vực tư vấn nhóm ngành kỹ thuật - nông lâm để truyền hình trực tiếp suốt buổi cũng không ngoài lý do này.

Cơ hội ở khắp nơi

Tập trung xếp dọc theo một con mương, các gian giới thiệu của các trường cao đẳng, trung cấp không ngớt người qua lại. Rất nhiều bạn đã đi khảo sát khắp các gian hàng, sang khu vực tư vấn nghe chăm chú, rồi quay ngược lại tìm đúng địa chỉ trường mình quan tâm. Thạch Kim, một học sinh Trường Dân tộc nội trú Trà Vinh, cứ đi đi lại lại giữa các gian hàng của Trường trung cấp Y dược Mekong, Trung cấp Y dược kỹ thương, Trung cấp Phạm Ngọc Thạch. Đọc kỹ các tờ hướng dẫn, lắng nghe tư vấn, Kim phân tích thật bản lĩnh: “Em yêu thích ngành y từ nhỏ, quê nhà thiếu y bác sĩ dữ lắm. Nhưng sức học của em thi đại học chưa nổi, các thầy bảo muốn đậu đại học y thì học lực phải thật giỏi. Có lẽ em sẽ chọn học một trong ba trường trung cấp này, hoặc cố lên Cao đẳng Cần Thơ... Sau này em sẽ tiếp tục cố gắng”.

Khu vực biểu diễn các kỹ năng đầu bếp của các trường đào tạo bếp trưởng, nghiệp vụ du lịch thu hút rất đông các cô gái cho đến tận cuối giờ chiều. Trong đám đông, giữa những tiếng cười khúc khích, có tiếng các bạn bảo nhau: “Ba má nói nếu học không được nữa thì ở nhà làm nội trợ. Nhưng nội trợ cũng có trường học, cũng ra nghề xịn được nè...”.

Tham quan hết các gian hàng, lại có bạn quay về khu tư vấn với thắc mắc mới: “Em biết có nhiều anh chị tốt nghiệp đại học xong vẫn đi làm công việc như công nhân. Vậy tụi em có nên cố gắng thi đại học?”. Lại một câu hỏi rất “đời” được TS Nguyễn Kim Quang, phó hiệu trưởng Trường đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia TP.HCM), giải thích cặn kẽ và bay bổng: “Hiện giờ, công việc nào cũng yêu cầu người lao động phải được đào tạo. Học đại học, chúng tôi sẽ giúp các em có đủ khả năng tiếp tục học, nghiên cứu về chuyên ngành của mình, đủ khả năng quản lý, làm chủ công việc của mình, sau đó là cuộc đời mình. Có thể em sẽ bắt đầu từ những công việc nhỏ, nhưng sau đó em sẽ chứng minh với người sử dụng lao động về khả năng của mình”.

Nghe tư vấn để về... tư vấn

Khoảng 15g ngày 2-3, khi ngày hội tư vấn tuyển sinh sắp kết thúc, khu vực tư vấn “Gỡ rối hướng nghiệp - chọn hướng vào đời” xuất hiện hai “thí sinh” đặc biệt là ông Phạm Văn Giàu (56 tuổi) và vợ là bà Lâm Thị Út (55 tuổi). Hóa ra vợ chồng ông Giàu nhờ TS Lê Thị Thanh Mai (trưởng ban công tác sinh viên Đại học Quốc gia TP.HCM) tư vấn giúp để ông bà có thể định hướng cho con đang học lớp 10 chuyên Anh Trường THCS Lý Tự Trọng (TP Cần Thơ) vì con của ông bà bận học thêm không đến được. Sau khi được TS Mai tư vấn tận tình, bà Út thiệt tình: “Từ sáng đến giờ bận bán ở chợ nên tới không được, cũng may là vợ chồng tui gặp được cô”. Còn ông Giàu thì không giấu giếm: “Từ ngày có chương trình này tui thấy ý nghĩa quá”.

“Phải biểu diễn các em mới dễ nắm”

Rất đông học sinh đã có một trận cười nghiêng ngả khi tập trung tại gian hàng tư vấn của Trường đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TP.HCM) để nghe GS.TS Võ Văn Tới (trưởng bộ môn kỹ thuật y sinh của trường) giới thiệu về ngành kỹ thuật y sinh của trường. GS Tới đã nhờ vài học sinh tham gia một số trò chơi có tính “thí nghiệm” để minh họa cho học sinh biết thế nào là “kỹ thuật y sinh”. “Phải biểu diễn cụ thể như vậy các em mới dễ nắm, chứ nói về ngành này không thôi thì khô khan lắm” - GS Võ Văn Tới chia sẻ.

CHÍ QUỐC - PHẠM VŨ (Báo Tuổi trẻ)