Tiếp tục chương trình làm việc tại kỳ họp lần thứ chín của Quốc hội khóa XV, chiều 20/5/2025, Đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố: Cần Thơ, Điện Biên, Trà Vinh, Cao Bằng (Tổ 8) thảo luận tại tổ về:Thảo luận ở Tổ về: Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự; Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ (chiều ngày 20/5/2025), ĐBQH Lê Quang Mạnh (Đoàn Cần Thơ) bày tỏ sự nhất trí với sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, đại biểu cho rằng việc sửa đổi Luật hiện hành nhằm kịp thời việc tiếp tục luật hóa các quy định tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 nhằm tạo lập khuôn khổ pháp lý đồng bộ về xử lý nợ xấu, đảm bảo phù hợp với thực tiễn nhằm xử lý các vướng mắc, khó khăn đã và đang cản trở tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (sau đây gọi là TCTD), tổ chức mua bán, xử lý nợ thực hiện các quyền hợp pháp của mình trong việc xử lý nợ xấu và tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu, gián tiếp ảnh hưởng đến khả năng xoay vòng vốn cũng như tiếp cận tín dụng với chi phí hợp lý của người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, việc xây dựng chính sách phải đảm bảo cân bằng giữa quyền lợi hợp pháp của TCTD, tổ chức mua bán, xử lý nợ với các quyền hợp pháp của bên bảo đảm bằng tài sản, tránh tạo ra sự bất đối xứng giữa bên cho vay và bên đi vay.

ĐBQH Lê Quang Mạnh cho rằng: “Trong thực tiễn cũng có rất nhiều ý kiến cho rằng: khi các người dân có nhu cầu phải vay tiền của các tổ chức tín dụng cũng dễ dàng chấp nhận ký các hợp đồng vay với điều kiện ràng buộc về tài sản đảm bảo, tức là sẽ bị thu giữ nếu như không đáp ứng được khoản nợ. Trong tình huống cần một khoản tiền, việc dễ dàng chấp nhận các điều kiện đưa ra của các tổ chức tín dụng làm cho sự xem xét về quyền tài sản của người ta sẽ không được cao. Trong quá trình thực hiện, Chính phủ cũng đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước xây dựng các cơ chế để xử lý một phần nào các băn khoăn của tôi vừa nêu. Cũng như thiết kế các quy trình, cách thức để đảm bảo sự minh bạch và đảm bảo quyền đồng thời đối với các cơ quan, các tổ chức liên quan khác nữa. Ở đây, trên cơ sở đánh giá một cách toàn diện, đầy đủ cũng như nhằm hướng tới một hệ thống các tổ chức tín dụng hoạt động minh bạch, hiệu quả. Cho nên, đợt này Chính phủ cũng đã đề nghị để Quốc hội chúng ta xem xét thông qua việc luật hóa ba nội dung này” đại biểu Lê Quang Mạnh thông tin thêm.

ĐBQH Lê Quang Mạnh (Cần Thơ) phát biểu góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng

Theo đại biểu Lê Quang Mạnh: “Trong thực tế vừa qua, tất cả các trường hợp Ngân hàng Nhà nước khi trình cho Chính phủ cũng đều được chấp thuận. Vì bối cảnh và điều kiện để xem xét khoản vay với lãi suất 0% cũng cho thấy hoàn toàn có thể trao cho Ngân hàng Nhà nước quyền này, để thực hiện đáp ứng nhu cầu một cách kịp thời và cũng đảm bảo vận hành an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng. Đây là nội dung cơ bản của Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng lần này”. Đại biểu Lê Quang Mạnh cho biết thêm: “Phương án cũng như cách thức thiết kế để khắc phục các vấn đề chúng ta băn khoăn giao cho Chính phủ có các văn bản hướng dẫn các điều kiện một cách cụ thể để đảm bảo việc thực hiện chính sách này một cách công bằng, hiệu quả cũng như tránh vi phạm, xâm phạm quyền lợi của các tổ chức khác, của các cá nhân có liên quan khác”.

Cùng với ý kiến của ĐB Lê Quang Mạnh về góp ý dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng, ĐB Nguyễn Mạnh Hùng trao đổi thêm: "Hiện nay, Việt Nam chúng ta đang xếp thứ 5 trên thế giới về mức độ quan tâm đến tài sản số và đứng thứ 3 toàn cầu trong việc sử dụng các nền tảng giao dịch quốc tế về tài sản số, tiền số”. Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng cũng cho biết thêm, theo nhiều tài liệu có nêu: "Hiện nay, chúng ta có 17 triệu người đang sở hữu tài sản số tại Việt Nam và tổng giá trị thị trường là hơn 100 tỷ USD". Việc này, cho thấy: "Thực tế, mặc dù chúng ta chưa công nhận một cách chính thức, nhưng phần liên quan đến tài sản số, tiền số, tiền điện tử cũng đang là một thị trường rất lớn". Bên cạnh việc ban hành Nghị định ở Luật Các tổ chức tín dụng này, chúng ta có thể có một số những quy phạm quy định làm khung pháp lý để cho phép loại hình này cũng như có quản lý hiệu quả hơn. Về các góp ý cụ thể, Đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, nêu lên các vấn đề:

Thứ nhất, cơ quan soạn thảo cũng đang đề xuất luật hóa ba nội dung của Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, bao gồm: quyền thu giữ tài sản đảm bảo, quyền kê biên tài sản đảm bảo và hoàn trả vật chứng của vụ án hình sự. Ở đây, tôi nhất trí với việc luật hóa những quy định này, nhưng cũng cần phải làm rõ hai nội dung, hai vấn đề liên quan:

Thứ nhất, đối với cơ quan quản lý, bên cạnh việc chúng ta luật hóa ba nội dung này của Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, trách nhiệm tăng cường giám sát và quy định chặt chẽ về vấn đề quản lý rủi ro tín dụng, phân loại nợ, trích lập dự phòng và các tiêu chuẩn an toàn vốn của ngân hàng, cũng như việc chúng ta cần phải có thực hiện thanh tra định kỳ để đảm bảo các ngân hàng tuân thủ đúng quy định và có các biện pháp quản lý nợ xấu hiệu quả như thế nào. Bên cạnh, chúng ta tạo điều kiện cho việc xử lý nợ xấu thì cũng phải giám sát rất chặt vấn đề này của các cơ quan quản lý, cũng đã ban hành cả một chương quy định rất rõ về xử lý các ngân hàng trong trường hợp đặc biệt, chỗ này liên quan đến quyền của Thủ tướng Chính phủ chuyển sang cho Ngân hàng Nhà nước về vấn đề cho vay đặc biệt.

Thứ hai, liên quan đối với các ngân hàng và tổ chức tín dụng. Bên cạnh việc tạo điều kiện cho họ trong việc kê biên tài sản, thực hiện việc thu hồi các tài sản đảm bảo cũng như có thể được hoàn trả những tài sản trong các vụ án hình sự, cũng cần phải có những quy định để yêu cầu các ngân hàng và tổ chức tín dụng thực hiện nghiêm các quy định về sàng lọc các tín dụng chặt chẽ, thẩm định các tín dụng nghiêm ngặt cũng như thiết lập các giới hạn tín dụng dựa trên khả năng thanh toán của khách hàng. Đồng thời, thiết lập quy trình thu hồi nợ hiệu quả như trong giải trình của cơ quan soạn thảo cũng đã nói: "Tránh tình trạng khi chúng ta đưa các quy định này từ nghị định lên luật, lại tạo điều kiện cho các ngân hàng, các tổ chức tín dụng nới lỏng trong việc thực hiện các quy định về cho vay, thực hiện những quy định về thế chấp tài sản đảm bảo, nên rất dễ dẫn đến tình trạng gây ra những hệ quả hệ lụy còn lớn hơn so với các quy định trước đây".

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Mạnh Hùng, đề nghị cơ quan soạn thảo: cần phải có các quy định chặt chẽ hơn, quy định rõ trách nhiệm cơ quan quản lý cũng như trách nhiệm của từng các tổ chức tín dụng trong quá trình thực hiện các quy định này như thế nào cho hiệu quả, tránh tình trạng nới lỏng những quy định về cho vay, nới lỏng những quy định về tài sản đảm bảo.

Lâm Tân